woensdag 11 mei 2011

Het verschil tussen interpretaties van gedrag en feiten

Ik heb vorige week iemand een nogal dringend e-mailtje gestuurd met verzoek om a.s.a.p. reactie. 


Het is nu een week en vele waarom-reageert-ie-niet-theorieën later, maar ik heb nog steeds geen reactie . . . .

Herken je dit: bij gebrek aan nadere feitelijke informatie zijn we geneigd die feiten maar zelf te maken. Volgens Neil Bearden, hoogleraar Decision Sciences aan de INSEAD Business School in Singapore is dit voor velen van ons een valkuil waar we vaak invallen. Hoewel het voorbeeld hierboven nogal duidelijk is, toont klassiek psychologisch onderzoek aan dat we ons in andere situaties -bijna- allemaal  schuldig maken aan het maken van (veelal) gebrekkige interpretaties van waarnemingen.
We hebben het gevoel dat we weten waarom mensen dingen doen en vergeten vaak dat we eigen vertalingen van hun beweegredenen hebben. Geen wonder dat we elkaar vaak zo slecht begrijpen.

Bearden heeft -en dat is charmant- een recept tegen deze vervelende menselijke neiging om onze interpretaties voor feiten aan te zien. Dit heet het 'principle of charity' oftewel het 'welwillendheidsbeginsel':
  • probeer de uitspraken en daden van mensen zodanig te interpreteren dat de redelijkheid ervan maximaal is.
Uitgangspunt hierbij is de veronderstelling dat mensen heel vaak redelijk zijn. Toepassing van dit beginsel kan misverstanden dus verminderen. 

Toen -in bovenstaand voorbeeld- ergernis de kop opstak kwamen nogal boude theorieën in mij op die best waar kunnen zijn maar ik weet het niet totdat ik de feitelijke reden heb gehoord. Bewust van mijn 'slechte vertaalwerk' besloot ik het welwillendheidbeginsel toe te passen. Dit maakt mij bereid mijn oordeel op te schorten.

Als morgen zou blijken dat de persoon in kwestie mij gewoon niet belangrijk genoeg vindt om snel te reageren, dan nog heb ik persoonlijk gewonnen door mijn welwillendheid tegenover hem: ik kan dan alsnog mijn reactie tonen. Alleen dan is die gebaseerd op een goede vertaling.

welwillendheidsbeginsel

Ik ga dit vaker proberen en nodig je uit het ook te doen. Noem dat woord maar gewoon, gebruik de term, spread the word.

(vrij naar een artikel in NRC-NEXT  van 9 mei 2011)

donderdag 5 mei 2011

Wat is vrijheid?

Vrijheid. Wat is vrijheid?

De platgetreden vraag van Bevrijdingdag. We herdenken het einde van WOII. 
Maar de diepergaande vraag gaat niet over oorlog. Of het moet die in jezelf zijn.
Kunnen we een ander vrijlaten als we dat onszelf niet gunnen? 
Begint de Grote Oorlog niet daarmee?

Vrijheid wordt vaak verward met ongebreideldheid, met alles kunnen doen wat in je opkomt. Maar dat is volgens mij toch iets anders.

Voor mij is vrijheid vooral kiezen: durven jezelf grenzen te stellen om die dan met alles in je te verdedigen, na te leven. Niemand houdt je erbinnen alleen jijzelf . . .

woensdag 4 mei 2011

Twee minuten stilte

Stilte
Zo kwetsbaar . . .
Je maakt 'm met z'n allen
Je breekt 'm in je eentje

Zonne-energie als metafoor voor democratie

Sinds april ben ik stroomproducent want ik heb zonnepanelen op mijn dak laten leggen.
't Is een ingreep van niks: 's-morgens om half acht begonnen ze met de opbouw van een steiger voor mijn -hoge- huis en om half een liep mijn elektriciteitsmeter al terug. Terug ja, want ze wekten meer stroom op dan dat ons huis op dat moment gebruikte. Dus leverde ik het teveel aan het net terug.

Een dol idee toch?

Iedereen focust zo op dat het duur is (is ook), maar mij gaf het een gevoel van onafhankelijkheid.
Stroom opwekken is altijd een zaak van grote bedrijven en de energiewereld is een gigantisch machtsblok in de wereld. En daar was ik dan -ineens als klein Essentje- heel even onafhankelijk van Het E-Net.
Een sprankje "inspraak" op het energieplatform als was het je stemrecht in onze nederlandse maatschappij.

Het voelde gewoon goed! Stel je eens voor wat dit voor de wereld zou 
kunnen betekenen!